Wie het verleden verwaarloost, hypothekeert onze toekomst
Menu
Omwille van de regels van GDPR worden particulieren niet met naam op onze website vermeld.
Watererfgoed Vlaanderen wil de gemeenschappelijke belangen van het watergebonden erfgoed patrimonium in Vlaanderen en Brussel en verdedigen.
Watererfgoed Vlaanderen wil in dialoog gaan met overheden en instanties in naam van de vele verengingen en particulieren. Door de verschillende verenigingen samen te brengen onder een koepel, kunnen we met één stem spreken voor de vele vrijwilligers die actief zijn in de maritieme erfgoedsector in Vlaanderen.
Laat ook jouw stem gelden. Dit kan vanaf €30/jaar.
Onze sponsors krijgen van ons hetzelfde als onze leden, maar met net iets meer zichtbaarheid op deze website. Als sponsor geef je ons natuurlijk wel een stevige financiële steun in de rug waarmee wij onze werking kunnen uitbouwen.
Sponsor worden kan vanaf €100/jaar.
De Antwerp Maritime Academy (eerder Hogere Zeevaartschool) is de enige hogeschool in België die de academische opleidingen Nautische Wetenschappen en de professionele opleiding Scheepswerktuigkunde aanbiedt.
Noordkasteel Oost 6
2030 Antwerpen
Tel: +32 (0)3 205 64 30
De vzw ASKOY II wil het schip opnieuw in de vaart brengen, doen reilen en zeilen! De boot wordt in de zelfde staat gebracht als toen Jacques Brel er in 1974 vanuit Antwerpen mee vertrok voor een tocht rond de wereld.
Het yacht is in de jaren zestig geconcipieerd en gebouwd door de befaamde Belgische architect, Hugo Van Kuyck. Hij was een architect met grote allure, die mede de drijvende dokken en pontons ontwierp voor de Landing van de Geallieerde troepen in Normandië. Hugo Van Kuyck verkocht zijn boot Askoy II aan Jacques Brel. Twee jaar later volgen verschillende eigenaren elkaar op.
In 1993 geraakte de Askoy II in een zware storm voor de kust van Nieuw Zeeland aan lager wal, spoelde aan op het strand en zonk er in weg.
Tien jaar geleden werd hij uit dit graf opgegraven en naar België overgebracht. De romp en het dek zijn helemaal hersteld. Een nieuwe krachtigere motor werd ingebouwd.
De VZW Askoy II werd opgericht op 23 december 2004 door Piet en Staf Wittevrongel. De firma Wittevrongel is een onderneming met een gekende reputatie als meester-zeilmakers in Blankenberge aan de Belgische kust. Jacques Brel kwam bij hen de zeilen kopen voor zijn Askoy II.
De vereniging stelt zich tot doel om eigen documentatie en in bruikleen gekregen archiefstukken te beheren met betrekking tot Belgische schepen, vaartuigen en hun opvarenden. Dit omvat teksten, foto’s, tekeningen, schetsen, boeken, tijdschriften en voorwerpen.
De vereniging verricht ook opzoekingswerk en kan informatie verstrekken over Belgische schepen.
De zee, een onuitputtelijk element. De scheepvaart, een aparte wereld waarin de economische, militaire, wetenschappelijke, ecologische, sociale of sportieve elementen door elkaar golven en een unieke cultuur opwekken.
Maritieme schilders, tekenaars, aquarellisten en illustratoren zijn daar een belangrijk onderdeel van.
De Belgische Marineschilders verenigt de belangrijkste actieve marineschilders van dit land. Het zijn kunstenaars die de eretitel hebben van “Officiële Schilder van de Marine”, dit in overeenkomst met de conventie van 14 juli 2000 tussen de Stafchef van de Marine en de Belgische Marine Schilders vzw.
Bootmag is een informatieve website over alles wat met watersport en raakvlakken ervan te maken heeft.
Dat Watererfgoed daarbij hoort is dus evident. Nieuws vanuit Watererfgoed Vlaanderen krijgt aldus ook aandacht in de publicaties.
Met een link naar de Bootmag-krant en Boot-e-Magazine – een gratis maandelijkse elektronische uitgave van Bootmagazine – blijft men op de hoogte van wat er in de watersportwereld gebeurt.
Jaarlijks worden de getijdentabellen opgenomen van de voornaamste havens rond de Westerschelde en de Belgische kust.
Verder nog op de Espa-website wordt u geïnformeerd over algemeen maritiem en logistiek nieuws.
Heeft u ook enig maritiem nieuws te melden: laat het ons weten.
Servimed Nautic – Bootmag & Espa
A. Stocletlaan 168 – 2570 Duffel
bootmag@servimed.be
https://bootmag.be
https://espa.servimed.be
Leven tussen water en lucht.
REIS MET ONS MEE AAN BOORD VAN EEN VRACHTSCHIP
Ben je op zoek naar tijd? Een unieke en authentieke manier om te reizen? Sta je jezelf toe om langzaam en bewust te reizen? Verlang je om te ontsnappen aan de massa en heb je geen behoefte aan entertainment?
Onderweg zijn is voor jou belangrijker dan de bestemming? Nieuwsgierig naar wat de schoonheid van zeeën en oceanen met je doet? Wil je een avontuur dat een leven lang bijblijft of zelfs je leven verandert?
EEN UNIEKE EN AUTHENTIEKE MANIER OM TE REIZEN
Sta je jezelf toe om langzaam en bewust te reizen? Je verhaal begint met ons te vertellen op welke zee of oceaan je tijd wil spenderen en wanneer je jouw avontuur wil starten. We helpen je verder alle nodige administratie in orde te brengen voor een zorgeloos vrachtschip-avontuur.
Sinds 2007 is de Crangon als varend erfgoed beschermd omdat het één van de laatste houten vissersvaartuigen in Vlaanderen is.
Het vaartuig is uitgerust op de traditionele manier zodat beleefd wordt hoe de Vlaamse vissers van oudsher met zijtrawlers de bordenvisserij beoefenden. De gevangen garnalen worden aan boord gesorteerd, gespoeld, gekookt en vervolgens zo snel mogelijk afgekoeld.
Vaar mee met de Crangon, een houten garnaalvissersvaartuig.
Gedurende deze vistocht van ongeveer drie uren, wordt er gevist op de Noordzee, voor de Belgische kust. Vertrek is uit de haven van Oostende, waar kustvissers nog dagelijks dagverse garnalen aanvoeren die men aan de beroemde Oostendse Vistrap kan aankopen.
Ligging: Hendrik Baelskaai 2 te Oostende
Nabij de Vuurtoren (Lange Nelle) Oostende-Oosteroever
De Scute VZW is opgericht in 1992 met de bedoeling het maritieme erfgoed uit het vissersverleden van Blankenberge te herwaarderen.
Zeven jaar later lieten de pioniers van de vzw De Scute onder massale belangstelling een replica van de B1 Sint-Pieter tewater. Deze logger-getuigde platbodem is 12,5 m lang en 4,80 m breed met alles samen 100 m² zeil. De B1 Sint-Pieter is ambassadeur van Blankenberge op binnen- en buitenlandse varend erfgoed evenementen.
In 2006 kreeg de vzw De Scute van het stadsbestuur van Blankenberge ook het beheer over de visserssloep Jacqueline-Denise. Deze prachtig gerestaureerde garnaalboot, de B72 (oorspronkelijk 072) Jacqueline-Denise, is een houten tweemaster, gebouwd op de Oostendse werf Borrey.
De Scute beschikt over een loods waar de restauraties en herstellingen worden uitgevoerd. Hier is ook een klein museum ingericht.
De vereniging organiseert mee de “Ostrea Rose Classic Race”.
Meevaren en/of de loods en museum bezoeken kan op afspraak.
Bevrijdingsplein 15 – 8370 Blankenberge
info@descute.be
www.descute.be
Door de jaren heen heeft de naam De Visscher zich ontwikkeld tot een gerenommeerde naam in smeedwerk. Hun passie voor het vak, gecombineerd met jarenlange ervaring en ongeëvenaarde technische kennis, heeft hen tot meesters in staal- en smeedconstructies gemaakt. Met 30 jaar toewijding hebben ze het bedrijf kunnen transformeren tot wat het vandaag is: een moderne en concurrerende onderneming die ervaring en vakmanschap inzet voor de klant.
De Visscher nv
Steenbakkersdam 5
2340 Beerse
T. 014/61 64 06
De Vrienden van het Brouwershuis vzw ijveren voor de restauratie van het Water- of Brouwershuis in de Adriaen Brouwersstraat. Het streven is niet alleen de verdere verkommering van dit unieke gebouw te stoppen, maar het ook opnieuw open te stellen voor het publiek. De 16de-eeuwse brouwers waren afhankelijk van het waterhuis voor drinkbaar water.
Adriaen Brouwerstraat 20 te Antwerpen
In het museum kan u een 200-tal werken in diverse technieken uit het oeuvre van Eugeen Van Mieghem (1875-1930) bewonderen. Ze worden chronologisch getoond met aandacht voor het sociale en culturele leven in Antwerpen en Vlaanderen van rond de eeuwwisseling.
Alle kunstwerken in het museum zijn ofwel in bruikleen uit privécollecties ofwel eigendom van de stichting.
Er is een film en verschillende boeken over het leven van de kunstenaar .
Wie het museum bezoekt met een groep kan met een van onze gidsen ook het prachtig gerestaureerde Redershuis bewonderen.
Dankzij het mecenaat van de Koninklijke Belgische Redersvereniging (KBRV) werd in 2010 het nieuwe Eugeen Van Mieghem Museum ingehuldigd in Het Redershuis, Ernest Van Dijckkaai nr. 9. Het museum zal hier gevestigd blijven tot maart 2030.
De Stichting Eugeen Van Mieghem, die de werking verzekert van het museum, telt ca. 1.000 leden en wordt niet gesubsidieerd. Alle middelen van de vereniging worden geïnvesteerd in de collectie van het museum. Het museum kan rekenen op de jaarlijkse bijdragen van haar leden, hulp van vrijwilligers en op steun van sponsors.
Ernest Van Dijckkaai 9, BE-2000 Antwerpen
De 1ste FOS Sea-scouts Lange Wapper van Antwerpen is aangesloten bij FOS Open Scouting, een actief-pluralistische, internationaal gerichte scouts- en gidsenbeweging.
De Lange Wapperbende zet samen koers uit naar Openheid – Respect – Avontuur & Fun – Familie(gevoel).
De FOS beschikt over een vloot van verschillende boten van types zoals de Caravelle, de 6.20 zeilsloep en de Drascombe Longboat. Om de boten bij te staan tijdens de vaartochten is er ook nog een Finse vissersboot Bella 7000 Sunmar.
De basis van Lange Wapper bevindt zich aan de Beatrijslaan 41 te 2050 Antwerpen.
Contact:
info@langewapper.be
www.langewapper.be
Op één januari zag GATAM vzw het licht. Het is de nieuwe fusieorganisatie waarin Kopspel, WELA en Werkvormm, drie Antwerpse vzw’s, hun krachten bundelen. Samen hebben ze heel wat ervaring in huis rond de opleiding, begeleiding en het bieden van werkervaring aan kansengroepen. Aan mensen met een Grote Afstand Tot de ArbeidsMarkt. Met hun team willen ze die afstand zoveel als mogelijk verkleinen of wegwerken.
Samen zijn ze al vele jaren actief in het begeleiden van deeltijds lerenden, van vluchtelingen en anderstalige nieuwkomers, langdurig werklozen en kort- of ongeschoolde mensen.
Werkvormm werkt onder andere aan de restauratie van de IJslandvaarder François Musin die momenteel op de droogdokkensite ligt.
Gatam vzw
Vosseschijnstraat 38
2030 Antwerpen
Aan de kanaalkom in Leopoldsburg werd er, bij clubactiviteiten, opendeurdagen en dergelijke, door stoere stuurlui altijd al duchtig op los gezongen. In 2000 brachten dertien schippers o.l.v. een ambitieuze dirigente hun eerste koorlied.
Het JaKL Shanty-koor uit Leopoldsburg is het eerste Belgisch koor dat lid werd van de ISSA: ‘the International SHANTY and SEASONG Association’.
De doelstellingen van de ISSA zijn het behoud van shanties en zeemansliederen als cultuurgoed, onderlinge steun, samenwerking en uitwisseling van informatie en kennis tussen de aangesloten koren en het onderhouden van contacten tussen de deelnemende landen.
Momenteel telt het JaKL Shanty-koor drieëntwintig leden. Allemaal amateurs die samen plezier beleven aan het zingen van zeemansliederen en dit onder de vakkundige leiding van Suzanne Poelmans, de dirigente en enige vrouw in het koor.
De VZW Historische schepen groepeert de eigenaren van authentieke schepen uit lang vervlogen tijden. Alle schepen worden vaarklaar gehouden en op regelmatige tijden worden de trossen losgegooid.
Aan de steigers van de vereniging is ook altijd een plaats gegarandeerd voor schepen met een historisch karakter.
Astene Sas is een unieke en authentieke plek langs de Leie, oase van rust en natuur, bakermat van schilderkunst, oa. Emiel Claus en knooppunt van menige fietsroutes.
Op rechteroever tref je de twee sasmeesters-huizen uit de negentiende eeuw aan, nu de thuisbasis voor de VZW historische schepen.
De ophaalbrug over het sas dateert van na de eerste wereldoorlog en wordt nog steeds met de hand bediend. Het decor van menige fotoreportage..
In 2011 werd het Kerkschip door de Vlaamse Regering beschermd als varend erfgoed.
Het schip is de materiële getuige van de specifieke militaire en strategische ontwikkelingen tijdens WOII waarbij permanent gezocht werd naar verbeteringen en nieuwe technieken om de infrastructuren en transportmiddelen aan te passen. Dit bunkerschip in gewapend beton was gebouwd voor de bevoorrading van de Duitse vloot.
De herbestemming in 1952 als apostolaat der schippers of ‘Kerkschip’ is een uitzonderlijk gegeven, welke tot op heden nog een belangrijke waarde vertegenwoordigt binnen de schippersgemeenschap en, in ruimere context, een grote verbondenheid heeft met de haven van Antwerpen.
Op weekdagen is het Kerkschip een ontmoetingsplaats voor havenpersoneel, dokwerkers, chauffeurs, administratief personeel, zeelieden, binnenschippers; kortom een bonte mengeling van mensen die hun brood verdienen in de haven.
Een bezoek aan het Kerkschip, met uitleg door de vrijwillgers, is steeds op afspraak en duurt ongeveer één uur.
Haven 25, 2030 Antwerpen
in het Houtdok
kerkschipantwerpen@skynet.be
www.kerkschip-antwerpen.be
Gesticht in 1966 is de Vereniging Oudgedienden Zeemacht Antwerpen, afgekort V.O.Z.M.A. uitgegroeid tot een ware vriendenkring van zij die bij de Zeemacht, nu Marine, gediend hebben zonder onderscheid van graad of politieke opinie.
In 1973 werd V.O.Z.M.A. een vzw.
In 2016 vierde VOZMA het 50 jarig bestaan en kreeg de vereniging de toelating om de titel “Koninklijk” te voeren.
Vandaag staat de vereniging open voor iedereen die sympathie heeft voor het maritiem gebeuren.
De vereniging heeft een drie maandelijks tijdschrift “VOZMA FLASH”.
Scheepsbezoeken, maritieme activiteiten, etentjes en officiële plechtigheden met verenigingsvaandel staan geregeld op de kalender.
contact
Ludo Verhulst, voorzitter
verhulst.ludo@telenet.be
Op toeristisch vlak het verdedigen van de belangen in het overlegplatform “Waterrecreatie en toerisme van de Waterwegen en Kust in Vlaanderen”, het “Federaal Overlegplatform voor de Pleziervaart” en is vertegenwoordiger van de socio-economische sector.
Promotie maken voor waterrecreatie en watertoerisme in samenspraak met Toerisme Vlaanderen en Promotie Binnenvaart Vlaanderen, maar ook tijdens de diverse beurzen in binnen- en buitenland.
Het stimuleren van het duurzaam beheer van ons Nautisch Patrimonium.
Ontwikkelen van opleidingsprogramma’s, specifiek gericht op tewerkstelling in de watersport- en recreatiebedrijven.
Een aanspreekpunt zijn voor het bekomen van het International Certificate for Pleasure Crafts (ICC), uitgereikt door het Federaal Ministerie van Mobiliteit.
Op het vlak van milieu het promoten van een milieuvriendelijke houding, producten en toepassingen.
NautiV vzw
p/a Westhoek Marina
Brugsevaart 48 PB03
8620 Nieuwpoort België
Tel: +32 (0)58 51 17 43
De deuren van NAVIGO-museum blijven voorlopig gesloten. Er komt een potvis wonen! Valentijn van Sint André keert binnenkort terug naar Koksijde. Om het 17 meter lange skelet te tonen, is er meer ruimte nodig. Daarom is het museum gesloten. In 2024 ontvangen we je in een gloednieuw museum!
In het NAVIGO-Nationaal Visserijmuseum maak je kennis met de Vlaamse vissersfamilie, de heroïsche IJslandvaarders en de garnaalvissers te paard. De rijke museumcollectie verenigt erfgoed, kunst, ambacht en natuur van de Noordzee.
Ga zeker eens kijken op de website. Daar vindt u meer informatie over de vele activiteiten die het museum organiseert.
NAVIGO Museum
Pastoor Schmitzstraat 5
8670 Oostduinkerke
T +32 (0)58 51 24 68
De doelstellingen van de VZW Nelevrienden zijn het in stand houden en het bevorderen van het zeilen als watersport, in het bijzonder de folklore van het zeilen en in stand houden van de tweemastsloep ‘de Nele’.
Verder promoten zij ook de activiteiten van de tweemastsloep ‘de Nele’ waaronder het ondersteunen en verlenen van allerlei assistentie tijdens evenementen.
De Nelevrienden willen ook het toerisme bevorderen in Oostende en aan de Vlaamse kust.
MPM heeft tot doel het verwerven, de restauratie, het onderhoud, de ondersteuning en de promotie van het nationaal en gewestelijk maritiem patrimonium.
Ze wil een bijdrage leveren voor het in de vaart houden van het maritieme patrimonium en de mogelijke herbestemming bevorderen in een culturele & sociale context.
MPM wil geen zoveelste vereniging of vzw zijn; ze wil ook geen afbreuk doen aan de reeds bestaande initiatieven; zoveel mogelijk samenwerken is de boodschap.
MPM wil de nodige fondsen verzamelen en ondersteunende diensten aanbieden om waardevolle projecten te realiseren binnen het maritiem erfgoed.
secretariaat@mpmstichting.be
www.mpmstichting.be
Oostende, … haar haven, haar stranden, haar steiger en natuurlijk haar maritiem verleden.
Oostende Voor Anker is het grootste maritieme festival aan de Noordzee. Jaarlijks genieten duizenden bezoekers van honderden schepen in de haven, shantykoren en tal van andere evenementen op het laatste weekend van mei.
Oostende voor Anker is een vrijwilligersorganisatie in opdracht van Toerisme Oostende.
Op Stoapel wil het rijke erfgoed van de scheepsbouw langsheen de Scheldeboorden onderzoeken, bewaren en op een originele en creatieve manier ontsluiten voor een breed publiek. Ze legt daarbij de focus op de industriële zeescheepsbouw in Temse. Op Stoapel wil dit doen door eigen onderzoek, door samenwerkingsverbanden aan te gaan met verenigingen, overheden, kunstenaars en andere belanghebbenden, en door in het algemeen alle daden te stellen die onze missie kunnen verwezenlijken. Op Stoapel wil ook meewerken aan projecten van derden die raakvlakken hebben met het scheepsbouwerfgoed in de Schelderegio.
Tweemastsloep Nele
Verleden, heden en toekomst gaan hand in hand aan boord van deze tweemaster. De ‘Nele’ is ontworpen naar het historische type van Oostendse tweemastsloep. En uitgevoerd in de beste tradities van de zeilvaart. Uitzonderlijke klassieke belijning en zeewaardigheid. Kortweg nostalgie en vakmanschap hand in hand.
De ‘Nele’ is speciaal ontwikkeld naar de wensen van de moderne gebruiker. Traditioneel gebouwd met als enige toegevingen de moderne veiligheidsnormen en het comfort van de passagiers.
Voor sportieve zeilers, stille genieters en zakenrelaties waarmee u een toekomst wilt opbouwen. Voor collega’s met wie u al jaren samenwerkt, vrienden met wie u binnen uw vereniging geschiedenis schreef of dat ene familielid dat in het zonnetje gezet moet worden. Of gewoon zomaar een dagje uit. Kortom, teambuilding, presentaties, vergaderingen, recepties, diners en feesten… de ‘Nele’ is er speciaal voor gebouwd.
De ”Provinciale scheepswerven Baasrode” is een van de mooiste industrieel-archeologische sites van Vlaanderen.
De werven zijn sinds 1993 beschermd, alsook de herenwoning “VanDamme” waarin nu het scheepvaartmuseum is. De Provincie Oost-Vlaanderen is eigenaar van de site.
De “Provinciale Site Scheepswerven Baasrode” was ooit drie scheepswerven: de werf Van Damme, gekocht van De Landtsheer in 1827; de werf Van Praet, gesticht in 1721 en de werf “De Toekomst” van Edmond Van Praet. De totale oppervlakte bedraagt 3 hectare.
In 1955 verwierf Gabriël Van Praet de volledige site. Deze scheepswerf bloeide nog tot in de jaren 1970.
In 1977 bouwde De Vlaamse waterweg de waterkeringsmuur om de gemeente te beschermen tegen overstromingen, iets wat het uitzicht van het werfterrein grondig veranderde.
Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode
Sint-Ursmarusstraat 135
9200 Baasrode
(ingang via de poort op het parkeerterrein)
Wat is er te zien en te doen in Scheepswerven Baasrode? (oost-vlaanderen.be)
scheepswervenbaasrode@oost-vlaanderen.be
+32 52 33 35 00
ROYAL BELGIAN NAVAL RESERVE CLUB
De club werd opgericht in 1965 en viert in 2025 haar 60-jarig bestaan. De club heeft tot doel om de pleziervaart en de watersport te bevorderen en de maritieme interesse onder de leden levend te houden. Ook het maritieme erfgoed krijgt daarbij ruime aandacht.
Zoals kan worden afgeleid uit de benaming waren oorspronkelijk enkel actieve reserveofficieren van de Marine toegelaten. Later werd dit uitgebreid naar het ere-reservekader en personen die zich belangloos inzetten bij maritieme aangelegenheden. Ook diegenen met maritieme en/of militaire opleiding of werkzaam zijn in een maritiem gebonden bedrijf kunnen zich aanmelden.
Momenteel profileren zich twee smaldelen in de zeilsport:
-Smaldeel Delta ontplooit zich in de regio Antwerpen en de Scheldedelta;
-Smaldeel Zeebrugge is in startfase en zal zich manifesteren rond de Belgische kusthavens.
Telkens de Tall Ships Races in Belgische wateren vertoeven, zijn een aantal leden bereid om op te treden als Liason Officer voor de bemanningen van de deelnemende schepen.
Wil je op de hoogte blijven van de activiteiten of wil je deelnemen? Schrijf je dan zeker in voor op de wekelijkse flash-nieuwsbrief.
Kuier even rond op de website: https://rbnrc.be/
Zetel van de R.B.N.R.C.
Thonetlaan 133 – 2050 Antwerpen
Voor meer informatie, contacteer: voorzitter@rbnrc.be.
Een rondvaart met de Flandria boot is dé perfecte manier om Antwerpen en zijn wereldhaven op een andere manier te ontdekken. Wij bieden een volledig gamma aan van diverse havenrondvaarten met start en aankomst aan het Kattendijkdok, op het ‘Eilandje’. Dit is de hipste buurt van Antwerpen met oa het MAS, Red Star Line museum en het Nieuwe Havenhuis op wandelafstand.
Onze boottochten kan je ook combineren met een hapje en een drankje, een ontbijt of lunch. En meer dan ooit ecologisch want we gebruiken vooral producten die uit onze regio komen! Bekijk zeker ook ons aanbod themacruises. Een zonsondergang bij de Candlelight cruise of rustig relaxen tijdens de Lazy Sunday Lunch cruise. En wat is er leuker dan onze ‘pannenkoekenboot’? Niets gaat er boven een leuke havenrondvaart in combinatie met versgebakken pannenkoeken en diverse toppings.
Maar er is verder nog groot nieuws. Rederij Flandria viert in 2022 haar 100-jarig bestaan.
Flandria | Scheldetochten, culinaire en themacruises
Vzw Restart is een heel actieve vereniging met ambitieuze doelstellingen. De vereniging wil de belangen van de gebruikers van de Oostendse haven te behartigen.
Naast het verlangen om opnieuw een ferrylijn vanuit Oostende te zien varen ijvert VZW Restart ook voor het onderhoud en behoud van ons maritiem erfgoed.
Nadat er alarmerende berichten over de mogelijke teloorgang van “Reddingboot 3” (alias WATSON 3) in de pers verschenen besloten we om in te grijpen. Deze historische boot lag al jaren op restauratie te wachten op en komt nu dankzij VZW Restart en de vlotte samenwerking met de haven van Oostende en in het bijzonder havenbaas Dirk Declerck en havenschepen Charlotte Verkeyn terug naar haar thuishaven, Oostende.
In 1976 werd het Rijn-&Binnenvaartmuseum opgericht om het maritieme binnenvaart patrimonium in al zijn aspecten te kunnen bewaren. Er werden een zestal schepen aangekocht waaronder een houten waal “CEPHEE”. Drie schepen werden ingericht als drijvend museum: de sleepspits MONDESIR, de gemotoriseerde spits LIOMAR uit 1959 en de ANGELE.
Het historisch, sociaal en cultureel erfgoed, het familiaal en economisch leven van de binnenschipper wordt er bewaard.
Ligging:
Droogdokkensite – Droogdokkenweg 4 – 2030 Antwerpen
ribiva@skynet.be
www.rijnenbinnenvaartmuseum.be
Wat is er mooier dan een platbodem? Vele platbodems bij elkaar!
De grensoverschrijdende vereniging Ronde en Platbodemvrienden Zuidwest-Nederland en Vlaanderen is een vriendenclub van 120 eigenaars van ronde en platbodems, met als doel de belangstelling in het varen met deze traditionele schepen te bevorderen. Zij doen dit door het promoten en ondersteunen van evenementen en reünies, het stimuleren van admiraalzeilen, het houden van spiegelgevechten en (verlichte) vlootshows en het organiseren van hardzeilwedstrijden.
Deze (feitelijke) vereniging – zonder statuten en zonder winstbejag – bestaat niet uit leden maar uit vrienden en er hoeft ook geen jaarlijkse contributie betaald te worden. Wel is er een voorzitter, een penningmeester, een secretaris en een commissaris, want zonder kapitein en een goeie bemanning vaart geen enkel schip!
Contact
Lieve Verheyden, Secretaris
lieve.verheyden@pandora.be
Dit nautisch tijdschrift brengt viermaal per jaar al het interessante over het zoet- en zoutwaterpatrimonium in Vlaanderen en daarbuiten. Over vaargeschiedenis en scheepsmensen. Over ambachtelijke binnenvaart en authentieke pleziervaart.
Ruimschoots is gegroeid uit de nieuwsbrief van De Steenschuit vzw. Sinds 2001 zijn een aantal verenigingen vaste partner van Ruimschoots vzw. Samen met gastauteurs worden artikels aan over de meest diverse onderwerpen bijgedragen.
Ruimschoots wordt verdeeld via abonnementen.
15 mei 1851: de ‘Yacht Club Royal Belge’ is een feit. Een van de oudste in haar soort ter wereld.
Behalve 17 Engelse verenigingen, via de Commonwealth de grondleggers van de Yacht Clubs, zijn er vandaag slechts 15 oudere. Maar ervaring betekent niks zonder veerkracht. En dat streeft deze club al sinds de eerste vergadering na. Die werd gehouden in La Clef du Commerce, voor Het Steen, met meteen een ambitieus agendapunt: zeilwedstrijden op de Schelde organiseren. En geen kleintjes.
Aan het stadsbestuur vraagt ze het gebruik van een deel van het Kranehoofd, een tribune en politieondersteuning. De minister van Buitenlandse Zaken wordt dan weer verzocht boeien, vlaggen, het stoomschip van Temse en álle beschikbare schepen van de Koninklijke Marine en het Loodswezen te voorzien. Voor juni van dat jaar. En met succes.
De volgende vergaderingen worden gehouden in de Foyer van het Koninklijk Theater, met daarnaast een clublokaal in het Hotel du Rhin. In 1891 beschikt de club ook over een eigen loods op de linkeroever, recht tegenover de Suikerrui. Het wordt een tijd van weelderige banketten, vergulde emblemen en art-deco. Maar snel daarna ook van wereldoorlogen.
Tweemaal worden de clubinstallaties en het paviljoen op de linkeroever vernield. Tweemaal worden ze heropgebouwd. De voorlaatste keer op de terreinen van Imalso, waarnaast de jachthaven zou komen. Helaas blijkt de ondergrond instabiel en begint de RYCB in 2008 aan haar meest recente, meest royale bouwproject.
Bijna 10 jaar later is onze nieuwe thuishaven klaar. Alles zit onder één dak: clubhuis, restaurant, bistro, vergaderzalen, feestzalen, een archiefruimte en een secretariaat. En, diep doordrongen in de muren, de liefde voor het water en haar mensen.
Thonetlaan 133
2050 Antwerpen
+32 3 303 75 50
De T/S in de naam T/S Rupel staat voor Training Ship. Dit is een internationale registratie van schepen die aan “sail training” doen.
Toen in de tweede helft van de 20ste eeuw veel werkloosheid was in de regio Boom, startte VDAB samen met vzw De Steenschuit een scheepswerf waarop langdurig werklozen een traject konden volgen naar een re-integratie in de arbeidsmarkt. Het eerste schip dat in 1996 deze werf verliet was T/S Rupel. De VDAB nam het schip over van de vzw De Steenschuit en en bracht deze onder bij t-Groep NV, ondertussen Agilitas. Sinds 2018 is het schip eigendom van vzw De Rupel.
Het vaargebied strekt zich uit over de hele Noord- en Oostzee en de Europese kustgebieden van de Atlantische Oceaan. De focus van de vzw ligt op het sociale en het educatieve. Zo vaart T/S Rupel al vele jaren met jongeren de Tall Ships Races, waarbij ze heel vaak mooie prijzen behaalt. Bijzondere reizen zijn deze met probleemjongeren. Ook vaartochten in het kader van opleidingen van de zeevaartscholen, watersport- en jeugdorganisaties staan op de kalender.
Het schip maakt ook korte therapeutische tochten met mensen met een mentale of fysieke beperking.
De bemanning van T/S Rupel speelt een cruciale rol. De groep van toegewijde vrijwilligers draagt zorg voor het onderhoud, bemant het schip op professionele wijze en doet dit kosteloos. T/S Rupel vaart dag in dag uit op de kracht van vrijwilligers.
Op hun beurt wordt de belangeloze inzet van de vrijwilligers ondersteund met noodzakelijke financiële steun van verschillende sponsors.
Schipper Jan Vandenborne
info@rupel.be
www.rupel.be
Sail Training Association Belgium beheert het zeilschip Williwaw en werkt al een aantal jaren aan de restauratie van dit schip. Na restauratie wil STAB het schip laten varen op bijvoorbeeld de Tall Ship Races.
Ook voor teamwork, opleiding en gezonde discipline voor de veiligheid op een boot, zal het schip ingezet worden.
Het museum maakt deel uit van de ”Provinciale Site Scheepswerven Baasrode”, een van de mooiste industrieel-archeologische sites van Vlaanderen.
De werven zijn sinds 1993 beschermd, alsook de herenwoning “VanDamme” dat nu het museum is. De Provincie Oost-Vlaanderen is eigenaar van de site.In 1980 werd de vzw Scheepvaartmuseum Baasrode gesticht.
De werf en het museum zijn te bezoeken op zaterdag en zondag.
Provinciale Site Scheepswerven Baasrode
Scheepvaartmuseum Baasrode
Sint-Ursmarusstraat 137
9200 Dendermonde -Baasrode
info@scheepvaartmuseumbaasrode.be
www.scheepvaartmuseumbaasrode.be
De modelbouwers maakten doorheen de jaren een indrukwekkende collectie scheepsmodellen die een ruime waaier aan oude scheepstypes omvat. Aan de hand van deze collectie kan je de evolutie volgen van de scheepsbouw van hout tot ijzer, van de eemer tot de Scheldespits, van de 18de tot de eerste helft van de 20ste eeuw.
De nadruk ligt op schepen uit de Scheldedelta, van Baasrode over Vlaanderen tot Nederland. Binnenvaart en zeevaart.
Alle modellen zijn gemaakt met een uiterste zorg voor historische juistheid.
De School legt zich eveneens toe op het restaureren van relevante oude scheepsmodellen. Een restauratie kan gaan van het opkuisen van een model tot het reconstrueren van beschadigde of verdwenen onderdelen. Het restaureren gebeurt met dezelfde zorg voor historische juistheid die de School zo kenmerkt bij het maken van scheepsmodellen. Historisch verantwoord werken is de boodschap.
Bezoek de School voor Scheepsmodelbouw
Provinciale erfgoedsite Scheepswerven Baasrode
Sint-Ursmarusstraat 135
9200 Baasrode
(ingang via de poort op het parkeerterrein)
Openingsuren
Elke zaterdag van 9 tot 18 uur kan je de modelbouwers aan het werk zien.
info@schoolvoorscheepsmodelbouw.be
www.schoolvoorscheepsmodelbouw.be
SMA is een vereniging voor scheepsmodelbouw die in 1975 gesticht werd door enkele fervente modelbouwers. Wekelijks komen de leden samen in hun clublokaal om bouwproblemen en/of ervaringen te bespreken of gewoon voor een gezellige babbel.
Zowel historische als hedendaagse modellen worden gebouwd. Juistheid in bouw en nauwkeurigheid is ons streefdoel. Zowel de varende als de statische modellen komen aan bod, hoewel SMA vooral in historische modellen gespecialiseerd is.
Een atelier met verschillende machines staat ter beschikking van de leden.
Atelier: Kwekerijstraat 92 2140 Borgerhout
sma-modelbouw@hotmail.com
www.sma-modelbouw.be
De ‘Shielmartin’ is een zeilschip dat valt onder de categorie “Sloep Getuigde Jol”. De boot werd oorspronkelijk ontworpen voor de commerciële visvangst. Tegenwoordig is het vooral een zeiljacht dat wordt gebruikt voor recreatie en sportwedstrijden.
De Shielmartin kende een rijke maar slopende levensloop.
In 1953 werd de jol gebouwd op de scheepswerf Thomas Skinner & Co. uit Malahide (Ierland).
In 2008 wordt de jol zwaar gehavend overgedragen naar Dominic Rosiers en Eric Vanhecke. Zij willen het jacht in zijn oorspronkelijke staat herstellen en besluiten hiervoor samen te werken met het Gents Opleidingscentrum voor ambachten (GOCA). Restauratie gebeurde onder begeleiding van Frans Maas in 2014.
De aandeelhouders, de bestuurders en de gebruikers van de in 2016 opgerichte cvba Shielmartin verbinden zich ertoe dit mooi varend erfgoed te onderhouden als waardevol “Patrimonium”.
De Shielmartin is niet verhuur- of charterbaar.
Dit zeiljacht vaart onder begeleiding van een eigen ervaren crew.
Ieder jaar wordt de winst van de cvba Shielmartin maximaal uitgekeerd aan diverse projecten. In het bijzonder:
– Om de bevordering van het jeugdzeilen te ondersteunen.
– Om eigen sociaal-maatschappelijke project(en) te initialiseren of om aan te sluiten bij bestaande sociaal-maatschappelijk projecten waarbij de ‘mens’ centraal staat.
Shielmartin cvba
Henri Farmantstraat 25 Haven 535 A
9000 Gent
S.R.N.A. is de eerste Antwerpse watersportvereniging die zich in 1879 op de Linkeroever vestigde.
De Scheldeterreinen zijn speciaal uitgerust om klassieke boten te renoveren en opnieuw tot leven te brengen. In een aparte loods die volledig kan afgesloten worden is het veilig om te werken.
Op het Galgenweel zijn er voor kinderen en jongeren de zeilschool en zeilkampen. Voor leden zijn er tal van evenementen en een rijk clubleven.
Ateliers voor jonge avonturiers. En meer.
Stormkop is een expressieve (vrij)haven voor jonge en minder jonge avonturiers aan de Droogdokken in Antwerpen. De hoofdrolspelers zijn 6 tot 12-jarigen. Samen met hun familie, vrienden, klasgenoten, bekenden en onbekenden worden ze ondergedompeld in de wonderwereld van kunst, filosofie, wetenschap én avontuur.
Stormkop speelt in op actuele thema’s zoals het klimaat, mobiliteit, het belang van modderglijbanen en hoe je draken temt in de winter.
Stormkop is een plek waar handen uit de mouwen gaan, knieën vuil worden en je hart in de war wordt geschopt. Stormkop geeft geen oplossingen. De zoektocht naar antwoorden is belangrijker dan het vinden ervan, de reis betekenisvoller dan de eindbestemming. Zo vertelt Stormkop het verhaal van ergens en nergens, winnen en verliezen, proberen en falen, opnieuw proberen en opnieuw falen. Maar telkens beter, mooier en intenser.. ‘We zijn altijd wel ergens gehavend, maar soms is het gewoon wachten tot de wind je vangt… ‘
Stormkop speelt graag buiten in een atypische industriële omgeving die maritiem erfgoed ademt.
Stormkop is een jaar lang op expeditie geweest in en rond de Droogdokken, op zoek naar nieuwe roots. Meer dan 20.000 bezoekers trokken in haar kielzog voorbij. Ze zagen één voor één dat het goed was. Vanaf de zomer staat het thema ‘licht’ centraal, ondersteboven, binnenstebuiten en rechtop. Licht clustert in het drieluik van licht, storm en stilte. Dat helpt het schip de komende jaren koers te houden.
Droogdokkenweg 4
2030 Antwerpen
info@stormkop.be
www.stormkop.be
Tolerant vzw heeft als doelstellingen het behoud van authentieke Vlaamse en Zeeuwse schepen en ambachten, de renovatie van schepen en ze zo mogelijk terug in de vaart te brengen, vaartochten organiseren met klassieke schepen om de nautische geschiedenis levend te maken en het behoud van kennis in een documentatiecentrum met boeken, registers, foto’s, films, tekeningen, verhalen, modellen.
Meevaren kan met de hengsten D’n Bruinen en Pegasus en veerboot Anne.
In de loods in Rupelmonde worden de schepen onderhouden en worden nieuwe projecten op stapel gezet.
Ook de cursus ‘varen met platbodems’ wordt georganiseerd.
Loods: CNR Werf, Scheepsbouwersstraat 16, 9150 Rupelmonde
info@tolerant-vzw.be
www.tolerant-vzw.be
Tomidi Consulting NV is eigenaar van het zeiljacht Tomidi (voorheen Rucanor Sport en Rucanor Tristar). Het schip werd voor het eerst te watergelaten in februari 1985.
De Tomidi werd in 1984 geconcipieerd door de Franse scheepsarchitect Guy Ribadeau-Dumas. Het jacht werd speciaal ontworpen voor deelname aan de Whitbread Round the World Race, een bemande vierjaarlijkse wedstrijd rond de wereld in verschillende etappes. Het schip werd gebouwd in Breskens op de scheepswerf Standfast Yachts BV van de befaamde scheepsbouwer Frans Maas. Op 6 februari 1985 werd het schip te water gelaten als de Rucanor Tristar. Enkele maanden later werd het schip tentoongesteld op de eerste editie van de Flanders Technology beurs in het Gentse Citadelpark vanwege het innovatieve karakter van de bouw van het schip met materialen zoals Kevlar, titanium- en aluminiumlegeringen en een scharnierend achterschip.
Het schip nam deel aan de Whitbread Round the World Race (1985-’86 & 1989-1990), was deelnemer/winnaar van ontelbare internationale wedstrijden zoals Fastnet (1997 en 2005), verschillende Tall Ships Races, Antwerp Races en Helgoland races.
In september 2009 werd het vaartuig definitief als “varend erfgoed” erkend. Begin 2017 werd het om diverse redenen uit de vaart genomen. Het vaartuig zeilde in 32 jaar 300.000 + NM, en is daarmee – in exact evenveel jaar – samen met O/S Mercator Vlaams/Belgisch afstandsrecordhouder als zeilschip.
Contact:
Dirk Gunst – CEO van Tomidi Consulting NV
Country Representative Sail Training Association Belgium (STA-B)
Skipper of STV Tomidi and STV Patricia
Res. Liberty
Vindictivelaan 7/901
B-8400 Oostende
Sinds de oprichting van de vriendenvereniging in 1939, hebben de Vrienden zich als doel gesteld het maritiem patrimonium van onze nationale scheepvaart in ere te houden.
Een fractie van de omvangrijke collectie maakt deel uit van de vaste collectie van het MAS Museum Aan De Stroom. Sinds de herbestemming van Het Steen zijn schepen, grotere en kleinere voorlopig opgeslagen in een loods op de Droogdokkensite. Nog meer schilderijen, boeken, documenten, modellen, … vragen om opengesteld te mogen worden.
De Vrienden organiseren geregeld uitstappen en voordrachten voor leden.
www.vnsm.be
Op 20 maart 1602 werd de Verenigde Oostindische Compagnie opgericht. De zes kamers – Amsterdam, Middelburg, Delft, Rotterdam, Hoorn en Enkhuizen – stichtten de V.O.C., waarbij de organisatie en monopolie van de handel op Oost-Indië centraal stond.
Op 2 januari 2002, bijna 400 jaar na de oprichting van de Verenigde Oostindische Compagnie, werd in Antwerpen de V.O.C.- Kamer Antwerpen vzw. opgericht met als doel het onderzoek te stimuleren naar de invloed en betekenis van Antwerpen en Zuid-Nederland op de stichting en de werking van de V.O.C. Geschiedenis en Zeevaart nemen in onze vereniging een belangrijke plaats in.
Onze vereniging brengt zoveel mogelijk mensen samen met dezelfde interesse (Vikingen, runen en noordse mythologie) en zet hen ertoe aan om van deze interesse een boeiende en nuttige bezigheid te maken. Onder onze leden bevinden zich niet enkel verzamelaars maar ook (amateur) historici en (amateur) archeologen. Niet enkel vlijtige lezers van ons tijdschrift, maar ook vertalers, recensenten en tekenaars… Het VIKING GENOOTSCHAP verricht in eerste instantie studie en onderzoek naar de ware geschiedenis van de Vikingen in onze lage landen. Door historisch onderzoek te koppelen aan de archeologische vondsten uit die periode krijgen wij een beter inzicht in die periode. Het historisch onderzoek over deze periode, gebaseerd op geschriften, kaarten of gegevens allerhande wordt op een wetenschappelijke manier uitgevoerd, zonder enige vooringenomenheid.
vzw VIKING GENOOTSCHAP – ESONORM
Europees Studie- en Onderzoekscentrum voor Noordse Oudheidkunde Runen en Mythologie.
Korte Mermansstraat 4
B- 2300 TURNHOUT
De Vrienden van de Vlaamse Veren hebben als doelstelling alle veerdiensten in België te documenteren, deze info te verspreiden en de veerdiensten en waterbuslijnen te promoten. De vereniging van vrijwilligers is een werkgroep van de Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon v.z.w.
Als spreekbuis van de veergebruikers treden ze op als gesprekspartner met de lokale en de Vlaamse Overheid, in het bijzonder met de Vlaamse Waterweg n.v.
De Vlaamse Vereniging tot Behoud van Historische Vaartuigen vzw brengt individuele eigenaars van historische en klassieke vaartuigen samen. De kennis van restauratie en onderhoud wordt er gedeeld, oude vaar- en scheepstechnieken worden aangeleerd.
De vereniging organiseert bijeenkomsten en samen wordt deelgenomen aan evenementen rond maritiem erfgoed.
info@historisch-vaartuig.be
www.historisch-vaartuig.be
Water-rAnt VZW is
een feest voor het watererfgoed van gisteren, vandaag en straks.
Dit tweejaarlijks belevingsmoment is de afspraak van schippers en bemanningen, bezielers van jouw, hun en ons waterpatrimonium.
Water-rAnt verzamelt honderd authentieke schepen in het Bonapartedok, Willemdok en Kattendijkdok.
Deelnemers en bezoekers duiken onder in de wereld vol van nautische kennis en vaardigheden die de tijd doorstaan hebben. Voel het vakmanschap van de bouwers en de restaurateurs, luister naar de verhalen van de bemanningen, ruik de geur van authenticiteit. En… vaar mee.
Op de prachtige zeescoutsbasis, met zicht op de Antwerpse rede, huizen er maar liefst 4 zeescoutsgroepen, aangesloten bij Scouts en Gidsen Vlaanderen VZW. Elke scoutsgroep heeft ondersteuning nodig, materieel en financieel. Daarom heeft elke groep een ondersteunende Vriendenkring, samen de Koninklijke Vereniging der Baden-Powell Zeescouts van Antwerpen v.z.w.
De vrijwilligers dragen zeescouting in hun hart, meestal zijn ze zelf oud-zeescout.
Koninklijke Vereniging der Baden-Powell Zeescouts van Antwerpen VZW
Thonetlaan 165 – 2050 Antwerpen
info@zasantwerpen.be
www.zasantwerpen.be
De Mercator is een driemaster uit 1932, die ligt afgemeerd in het Mercatordok (tussen station en stadhuis) in Oostende. Het is een beschermd monument en wellicht het bekendste schip van België, met elk jaar vele duizenden bezoekers.
Poolreiziger Adrien de Gerlache ontwierp deze driemaster die in 1932 in Leith, Schotland gebouwd werd als opleidingsschip voor de koopvaardijvloot. Op 5 september 1932 vertrok de Mercator op zijn eerste reis. In 1936 haalde de Mercator het stoffelijk overschot van Pater Damiaan terug. In 1960 liep de Mercator de haven van Antwerpen binnen. In 1961 werd het ingericht als museumschip. Sinds 1964 is de Mercator een parel aan de kroon van Oostende. Na grondige renovatiewerken die anderhalf jaar duurden is het schip sinds 01 april 2017 eigendom van de Stad Oostende en behoort het tot het maritiem erfgoed van de Stad.
Voor bezoek aan het schip kijk op de website:
www.zeilschipmercator.be/mercator/
Watererfgoed Vlaanderen is een VZW met een bestuursorgaan en een dagelijks bestuur.
Om een nauwer contact en een betere vertegenwoordiging te hebben in elke provincie wordt er gewerkt met afgevaardigden per provincie (die bijgestaan worden door een lid van het bestuursorgaan). Met deze provinciale afgevaardigden, INTENDANTEN, hebben we een directe link tussen de lokale verenigingen en het bestuursorgaan van de vereniging.
Hubert Rubbens is ook curator van Oostende voor Anker
hubert.rubbens@telenet.be
Hilde Langeraert is conservator van het Industriemuseum in Gent
hilde.langeraert@stad.gent
Kapitein Patrick Blondé was directeur van de Hogere Zeevaartschool
patrick.blonde@watererfgoed.be
bert.beelen@watererfgoed.be
Watererfgoed Vlaanderen
Brouwersvliet 19-21
2000 Antwerpen
Ontvang de nieuwsbrieven van Watererfgoed Vlaanderen. Bezorg ons uw gegevens via het contactformulier.